Door Charlotte Vester, docent beeldend en ckv aan het Farel College Amersfoort

Het is vrijdagochtend het eerste uur. Bij ons begint dat vroeg – erg vroeg, ook in mijn beleving, maar voor een puber van 15 jaar is het zeker een opgave.

De bel is gegaan en ik kijk mijn klasje rond. Ze zitten allemaal in groepjes te wachten tot ik met de dagopening begin. Ik kijk naar het vaste clubje van vier meiden dat rechts van mij zit. Sanne Lotte, Sam, Sabrine en Megan.

“Dames, mag ik straks een foto van jullie maken?” Dat is de eerste vraag die ik stel aan het groepje op deze ochtend. De vraag die daarop volgt is, “hebben jullie ook enig idee waarom?”

Ze kijken mij eerst wat vreemd aan. “Kijk eens goed naar elkaar. Waarom zou ik een foto van jullie willen maken?”

Ze kijken elkaar aan en zien op dat moment wat mij direct was opgevallen. “Jeetje, we hebben allemaal een zwart shirt met een witte tekst eropaan!” zegt Sam. Dit was dus niet van tevoren afgesproken. Ze vinden het alle vier wel een prima idee als ik een foto van ze maak, als ik maar beloof dat hun gezicht er niet op komt.

De vier leerlingen willen, nu ze weten dat er straks een foto gemaakt gaat worden, ook zelf hun inbreng hebben in het resultaat.

Dat gaat in drie stappen.

Stap één is natuurlijk: hoe kan die foto gemaakt worden zonder dat ons gezicht zichtbaar is? Dat is en blijft heel belangrijk. Daar zijn ze al snel uit. Ze richten hun hoofden allemaal naar beneden en voor de zekerheid kan er ook nog een tweede foto worden gemaakt waarbij ik de foto zo afsnijd dat de hoofden er helemaal niet op staan.

Stap twee gaat over wat ze kunnen doen met de teksten op hun shirts. Het is leuk, zo bedenken ze, als er iets gebeurt met de losse zinnen en woorden; dus om zo te gaan staan dat er met de verschillende teksten ook iets grappigs gebeurt.

Ze zijn er al snel uit wat de beste volgorde is.

Stap drie: waar kan de foto het beste gemaakt kan worden? Als eerste staan ze voor de glazen blokkenmuur in mijn lokaal, maar door de manier waarop de tafels in mijn klas staan kan ik niet voldoende afstand nemen om de leerlingen er goed op te zetten. Megan, een van de vier leerlingen, heeft een heel goed idee. Ze gaan voor de kluisjes op de gang staan. Dan krijgt de foto namelijk een dubbele betekenis; zo wordt het aan de ene kant duidelijk dat het om een groep mensen gaat die elkaar op school heeft leren kennen, want kluisjes zijn tegenwoordig hét kenmerk van de middelbare school. Aan de andere kant zijn onze kluisjes nog vrij nieuw, dus allemaal nog egaal wit met daartussen grijze randen. Dat geeft een heel mooi ritme in de achtergrond waardoor de zwart-witte shirts goed tot hun recht komen.

Hier word ik nu blij van: leerlingen die de dingen die ze het afgelopen jaar hebben geleerd toepassen in een spontaan moment. Leerlingen die nadenken over het gebruik van de verschillende beeldende aspecten, zodat dat dat wat je wilt zeggen goed overkomt. Mijn leerlingen.