Intriges aan het hof. Deel III: Nederlands befaamdste hofintrige

In het kader van onze recent herziene uitgave ART-History, Hofcultuur (2016) blogt LAMBO de serie Intriges aan het hof. Deze week deel 3, over de befaamdste hofintrige van ons land: de Greet Hofmans-affaire die de monarchie op haar grondvesten deed wankelen.

Door Gerard Aalders

Greet Hofmans.jpeg

Greet Hofmans, 2004.

Nederlands befaamdste hofintrige is vernoemd naar Greet Hofmans. De gebedsgenezeres deed de monarchie op haar grondvesten trillen. Maar wat nog steeds de Greet Hofmans-affaire wordt genoemd was een gewone huwelijkscrisis: op paleis Soestdijk woedde een oorlog tussen koningin Juliana en prins Bernhard. De ‘Juliana-Bernhardcrisis’ was dan ook een betere omschrijving geweest, maar de mythe wil nu eenmaal dat vorstelijke huwelijken een sprookje zijn. Daarom kreeg Greet de schuld.

Ten onrechte is vaak beweerd dat Juliana de gebedsgenezeres naar Soestdijk had gehaald om haar jongste dochter Marijke (tegenwoordig Christina) van een ernstige oogkwaal te genezen. Artsen bleken daartoe niet in staat, dus zou Juliana als diepgelovig vrouw haar hoop op Greet hebben gevestigd. IJdele hoop, weten we achteraf, maar de beide vrouwen werden vriendinnen en Greet was regelmatig op het paleis te vinden. Lees verder

Zomaar een beetje kunst op het VAVO?

Brigitte Fafieanie geeft les in kunst, vormgeving en theorie op het VAVO; bij het ROC Novacollege in Haarlem en Amstelveen. Als docent maakt ze veel mee met haar leerlingen, en niet alleen in haar kunstlessen.

Studentenpopulatie
Op het VAVO komen bij de kunstvakken studenten binnen die het eindexamen niet gehaald hebben en dat betreft altijd het theoriegedeelte. Dit zijn er een stuk of drie per jaar. Dan zijn er studenten die een extra vak binnen hun profiel nodig hebben en studenten die kunst gewoon graag als vak willen doen. Zo ontstaat er een interessante mengeling van studenten, van wie de meeste weinig praktijkervaring en/of theoretische achtergrond hebben. Aan mij de mooie taak om het in 24 weken voor elkaar te boksen om dit vak als een geslaagd geheel afgerond te krijgen.

Het praktijkgedeelte is meestal niet het probleem, hoewel sommigen onzeker zijn en zeggen dat ze niet kunnen tekenen; een altijd gehoord oordeel over wat je bij voorbaat zou moeten kunnen. Met ‘goed’ tekenen bedoelen ze eigenlijk ‘realistisch’. Na een poosje weten ze al snel dat dit geen voorwaarde is om een beeldend vak te kunnen doen, omdat het vak op veel facetten van beeldende vorming ingaat. Een beetje durf om uit te proberen kan al creatieve inzichten geven en tot onverwachte resultaten leiden.

Bij de theorie hebben we een flinke dobber aan het op hoge snelheid doornemen van alle eindexamenstof. Voor degenen voor wie dit vak nieuw is duurt het even om dit aan te kunnen, en voor degenen die het nogmaals doen is het vaak een zucht die niet verlicht lijkt te kunnen worden.

Gelukkig is dat voor beide groepen bijna altijd alleen in eerste instantie. Lees verder

Het desastreuze advies van de commissie Schnabel

Door Laura Kits

Mijn nichtje begint morgen aan haar eindexamen. Voor mij is die ervaring alweer 9 jaar geleden, maar de laatste tijd droom ik erover. Dan sta ik opeens in mijn mooie Amsterdamse schoolgebouw en zoek ik in paniek naar het natuurkundelokaal, dat leeg blijkt te zijn omdat het lesrooster is beëindigd in verband met naderende examens. Of ik realiseer me dat ik wanhopig achterloop met wiskunde, omdat ik daar tijdens de voorbije schooljaren nooit de aandacht aan besteedde die het verdiende.

Al herinner ik me het eindexamen als een interessante en spannende periode die vooral erg snel voorbijging, ik had dus toch voldoende stress om er jaren later nog van te dromen. Sommen maken, problemen oplossen en verbanden leggen vergen vaardigheid die je moet trainen en voor de meeste leerlingen is een examen op zijn minst een beetje stressvol. Daarnaast test het eindexamen – terecht – kennis van belangrijke feiten: theorieën, contexten, namen, concepten die het mogelijk (en interessant) maken een onderwerp echt te begrijpen.

005c7fdf-442b-418e-a14c-8f693c32a192De commissie Schnabel heeft doormiddel van een dubieuze ‘democratische’ methode (iedereen die zich daartoe geroepen voelde, kon een suggestie insturen om deze te laten bundelen en samenvatten door de commissie) een aantal conclusies getrokken over hoe het onderwijs in 2032 eruit moet zien. Het ‘ouderwetse’ eindexamen waarbij zowel vaardigheden als kennis en begrip worden getest, is volgens Schnabel iets dat in het verleden thuishoort. In plaats van onderwerpen die een leerling op Wikipedia zou kunnen opzoeken, moeten ‘maatschappelijk relevante concepten’ worden onderwezen. Klinkt dat vaag? Wat de commissie betreft is de omschrijving en invulling van deze concepten fluïde, want afhankelijk van het moment, de actualiteit en de locatie. Dit advies is problematisch om drie redenen: 1) het curriculum wordt sterk afhankelijk van de keuzes en kundigheid van de individuele docent; 2) dit curriculum is mede daardoor onmogelijk gestandaardiseerd te testen, en 3) de nadruk op vage ‘maatschappelijke onderwerpen’ dreigt onderwijs in waardevolle kennis en begrip te verdringen naar de voltooid verleden tijd. Lees verder

Vrijheid en kunst

Door Bert Boermans

Afbeelding1.jpg

Statue of Liberty, naar een ontwerp van Frédéric Bartholdi (1870).

5 mei, Bevrijdingsdag, is een aanleiding om na te denken over vrijheid; over vrijheid in het algemeen, en over vrijheid en kunst. Het Vrijheidsbeeld voor de haven van New York is een beeld waar vrijheid en kunst bij elkaar komen. Het beeld is een geschenk van Frankrijk aan de Verenigde Staten als herinnering aan 100 jaar onafhankelijkheid van Engeland, waarvan de VS eerder een kolonie was.

De volledige titel van het beeld luidt Liberty Enlightening de World (Vrijheid die de wereld verlicht). Met de nadruk op ‘lichtgeven’ let je meer op de hooggeheven fakkel die met bladgoud is bekleed. Vrijheid geeft licht, maar vooral ruimte; ruimte waar belemmeringen en beperkingen zo veel mogelijk afwezig zijn, ruimte voor ontwikkeling en ontplooiing. Dit Vrijheidsbeeld was zo ongeveer het eerste dat miljoenen en miljoenen economische vluchtelingen uit Europa zagen, toen ze in de vorige eeuwen naar Amerika trokken in de hoop op een beter leven en een nieuwe toekomst; een leven in vrijheid, met vrijheid van meningsuiting en vrijheid van godsdienst. Lees verder