In het kader van onze herziene uitgave ART-History, Hofcultuur (2016) blogt LAMBO de serie Intriges aan het hof. Deze week deel VI-2, over het Engelse hof in de tweede helft van de 20e eeuw. Je leest over het dramatische sprookjeshuwelijk van prinses Diana.

Deze slideshow vereist JavaScript.

Door Marita Vervoort

Het eerste deel over het Engelse Hof eindigde met prinses Margaret, die na een tragische liefdesaffaire en een daarop volgend turbulent leven vol (buitenechtelijke) escapades op 71-jarige leeftijd sterft in een Londens ziekenhuis. Haar oudere zus Elisabeth is dan al bijna een halve eeuw koningin, en heeft in de tussentijd vier kinderen gekregen, van wie kroonprins Charles (1948) de oudste is.

In 1980, als Charles 32 is, valt zijn oog op Diana Spencer, dan 19 jaar oud. Diana is via haar vader, haar moeder en menig verre voorouder een afstammeling van vele Engelse koningen en een uitstekende kandidate voor een huwelijk met de kroonprins. Onder grote publieke belangstelling begint er een romance tussen de twee en in 1981 zijn ze al verloofd (februari) en getrouwd (juli). Ze krijgen twee zoons: William in 1982 en Harry in 1984.

Van het begin af aan is Diana ontzettend populair en geliefd bij het Engelse volk, maar het huwelijk blijkt niet onder een gelukkig gesternte gesloten. Diana heeft vreselijk veel moeite met het leven aan het formele Engelse hof vol plichtplegingen, waar spontaniteit niet tot de mogelijkheden behoort en de hele hofhouding zich tot in de kleinste details met haar leven bemoeit.

Al vrij snel zit er een aanzienlijke kink in de huwelijkskabel. Allereerst is daar natuurlijk het behoorlijk grote leeftijdsverschil van 13 jaar tussen de beide echtelieden, ze hebben nauwelijks gemeenschappelijke interesses en een groot verschil van inzicht in de opvoeding van de kinderen (Charles: ‘formeel koninklijk’ versus Diana: zoveel mogelijk een ‘vrijere’ opvoeding).

En als Charles, die al sinds 1972 zeer innig bevriend is met Camilla Parker Bowles, tijdens zijn huwelijk die relatie nieuw leven inblaast gaat het definitief bergafwaarts tussen Charles en Diana. Diana is jaloers en voelt zich gekrenkt, maar het lukt haar niet Charles los te weken van Camilla. Jaren van verwijdering en ‘living apart together’ volgen. Ook de eenzame, inmiddels aan boulimia lijdende Diana raakt verwikkeld in een buitenechtelijke affaire. Uiteindelijk gaat het paar in 1992 uit elkaar.

Overigens zijn Charles en Diana niet de enigen uit de Britse koninklijke familie die in 1992 uit elkaar gaan. Maar liefst drie van Elisabeths vier kinderen treft dit lot: dochter Anne scheidt van Mark Phillips en ook zoon Andrew en zijn vrouw Sarah Ferguson willen niet meer samen verder. In datzelfde jaar wordt een groot deel van Windsor Castle in Londen door brand verwoest; alles bij elkaar redenen genoeg voor koningin Elisabeth om het jaar tot Annus Horribilis te bestempelen.

Als Diana in 1995 publiekelijk uit de school klapt tijdens een op tv vertoond BBC-interview (‘There were three in the marriage, so it was a bit crowded’) volgt Shame and Scandal in The Royal Family; de Britse tabloids smullen hier uitgebreid van. De officiële scheiding wordt in 1996 uitgesproken. Verbanning van Diana uit de koninklijke familie is het gevolg en ze verliest haar titel van HRH – Her Royal Highness.

Diana is dan al jaren beschermvrouwe van een groot aantal charitatieve instellingen en doelen. Met name voor de bestrijding van hiv, lepra en het verbieden van landmijnen zet ze zich zeer conciëntieus in, hetgeen haar in 1995 de Humanitarian of the Year Award oplevert, alsmede de erenaam ‘The People’s Princess’.

Eind augustus 1997 is Diana in Parijs met haar minnaar van dat moment, Dodi Al-Fayed, onderweg van het Ritz hotel naar zijn huis in een chique buitenwijk. De auto – achtervolgd door Parijse paparazzi op motoren en scooters – botst tegen een betonnen pilaar in een tunnel. Diana overlijdt een paar uur later in een ziekenhuis in Parijs, 36 jaar oud.

The Queen (2006). Hoofdrolspeelster Helen Mirren won een Oscar voor haar vertolking van Elizabeth.

Het uitgebreide onderzoek – dat een paar keer vanwege complottheoriën heropend wordt en uiteindelijk zo’n tien jaar in beslag neemt – wijst uit dat het echt een ongeluk was en geen complot.

Zo eindigt wat voor Diana als een sprookjeshuwelijk begon in een bizarre nachtmerrie – waarbij haar beide zoons (dan 15 en 12) hun geliefde moeder verliezen en het Britse volk zijn ‘People’s Princess’. In 2005 trouwen Charles en Camilla overigens – na aanvankelijke weerstand van zowel koningin Elisabeth als de Anglicaanse kerk – alsnog.