Door Eva van Weenen

Op een steenworp afstand van de Duomo in Milaan is in het Palazzo Reale momenteel een tentoonstelling te bewonderen van een kunstenaar die je misschien niet zo een-twee-drie naast de grootste kathedraal van Italië zou verwachten: Keith Haring. De Amerikaanse kunstenaar en activist, maakte werken over aids, seksualiteit, oorlog en de moderne wereld.

Untitled, 1984.

Zijn eerste werken maakte Haring in de gangen van metrostations in New York (zie het filmpje hieronder), en dit toont meteen aan wat hij zijn hele kunstenaarsschap voorop heeft gesteld: kunst is voor iedereen, niet alleen voor een elite. In het filmpje zie je ook meteen in wat voor hoog tempo hij aan de slag gaat. Zelfs voor de grote doeken had hij soms maar een paar uur nodig.

Deze punten, gecombineerd met de soms wat simpele vormen en felle kleuren die Haring gebruikt, maken het verleidelijk Harings werk te zien als ‘makkelijke kunst’, what you see is what you get. Maar de tentoonstelling in Milaan laat ons zien: niets is minder waar! Haring laat zich onder anderen inspireren door mythologie en eerdere of juist eigentijdse kunstenaars. Zo toont de expositie bijvoorbeeld onderstaand rood-wit-zwarte schilderij, als reactie op het bronzen beeldhouwwerk over de ontstaansmythe van Rome.

Zonder titel, 1982. De tentoonstelling in Milaan toont het oude ‘voorbeeld’ naast Harings schilderij.

Maar Haring kijkt niet alleen naar de westerse cultuur, ook exotische volksstammen geven hem inspiratie. Een van de zalen in Milaan is dan ook gewijd aan Harings totempalen en maskers.

De maskers tonen meteen ook een ander kenmerk van Harings kunst: de diverse materiaalkeuze. Waar hij in zijn beginjaren nog uit financiële nood koos voor een goedkopere ondergrond (zeil in plaats van schildersdoek), wordt dat later ook meer een onderdeel van zijn stijl. Naast zeil gebruikt hij ook hout, aluminium, karton en papier als hij dat gepaster vindt.

Andy Mouse, 1985.

Niet alle inspiratie komt van ver, of dat nu afstand of tijd betreft: Haring heeft ook veel gehad aan het werk van de kunstenaar-conculega’s uit zijn eigen tijd. Ook dit komt bij de tentoonstelling in Milaan uitvoerig aan bod. Zo zien we werken van Pollock, Picasso en Mondriaan naast de schilderijen die Haring in een vergelijkbare stijl heeft gemaakt. En in deze weergave van Harings favoriete Disney-figuur herkennen we natuurlijk de verwijzing naar Andy Warhol.

Met 110 werken laat het Palazzo Reale een uitvoerig beeld zien van Harings werken en zijn inspiratiebronnen. De achtergrondinformatie over de ideeën achter de kunstwerken, leert dat deze helemaal niet zo vluchtig zijn als in eerste instantie kan lijken: veel van Harings werk is wel degelijk doordacht en geeft een boodschap. Er wordt zelfs gesuggereerd dat hij een voorspellende gave had…

Sint Sebastiaan, 1984. Een vooruitblik op 9/11?