Niet alleen in Milaan is werk van een bekende straatkunstenaar te bewonderen, ook veel dichter bij huis is hiervoor een goede optie. En wel van de beroemde Banksy, aan wie een module is gewijd in onze splinternieuwe ckv-uitgave stArt. Het Moco Museum in Amsterdam heeft nog tot en met 31 augustus een tentoonstelling van Banksy’s werk. Een leuke voorbereiding op het nieuwe ckv-jaar, maar ook voor andere geïnteresseerden een goede optie.

Smiling Coppers

Dit is niet de eerste keer dat Banksy’s werk in Amsterdam te zien is dit jaar. Na de expositie in de Beurs van Berlage is deze wat compactere tentoonstelling een mooie aanvulling. Rondom Banksy zweeft toch nog altijd een wolk controverse: hij is door velen geaccepteerd als een interessante kunstenaar, maar wordt door sommigen ook nog gezien als vandaal. De module in stArt gaat dieper in op deze spanning en laat leerlingen nadenken over de vraag waar zij zelf staan in deze kwestie.

Het Moco Museum heeft een andere aanpak en kiest ervoor om (niet geheel onverwachts) Banksy alleen als kunstenaar te laten zien. In een aantal kleine zalen hangen de klassiekers van Banksy, vaak sjablonen die hij voor zowel binnen- als buitenkunst gebruikt heeft. Zo zijn meerdere werken over zijn wat getroubleerde verhouding met de politie en het leger te bewonderen.

Kids on Guns

Ook andere inmiddels iconische werken kunnen we zien op de tentoonstelling. Meermaals zien we het bekende beeld van een kind met een ballon, onder andere in het werk Kids on Guns. Het contrast tussen de onschuld van de kinderen en de stapel wapens zorgt voor een krachtig beeld. En hier blijkt de meerwaarde van de tentoonstelling: zelfs als je allang bekend bent met Banksy’s kunst, maakt het toch een andere indruk om er daadwerkelijk voor te staan. Door de kunst in een museum te hangen bereik je dat mensen vaak net wat langer en intensiever kijken dan bij een tekening op straat of bij de vele Banksy-merchandise.

En juist dat bereik is voor Banksy een heel belangrijk onderdeel van zijn kunst. Achter zijn werk zit altijd een diepere boodschap, en hij wil dat een zo groot mogelijk publiek zijn ideeën in zich op kan nemen. Toegankelijkheid staat voor hem daarom voorop. Dat zien we terug in de kunstvorm die hij kiest: graffiti/sjabloonkunst maakt gebruik van duidelijke beelden en graffiti is voor iedereen zichtbaar. Ook zijn houding tegenover zijn eigendomsrecht over zijn kunst laat zien hoe belangrijk hij de verspreiding vindt: Banksy verdient aan de verkoop van zijn werk, maar doet geen moeite om copyright te behouden. Zijn kunst is voor iedereen en zodra hij het heeft ‘losgelaten’ in de wereld is het net zoveel van een ander als van hemzelf. Hij verkoopt zijn werken soms zelfs ver onder de marktwaarde (voor een bedrag van maar 60 dollar) om een ander publiek de kans te geven zijn werk aan te schaffen.

De tentoonstelling in het Moco Museum is voor de nieuwe kunstkijker een laagdrempelige kennismaking met Banksy’s werk en zijn belangrijkste ideeën in een museumcontext. Tegelijkertijd is het voor de Banksy-liefhebber een goede gelegenheid om de zo bekende werken eens in het echt te aanschouwen. De doorgewinterde museumbezoeker krijgt met deze expositie de kans buiten de traditionele museumkunst te treden en een heel publieke kunstvorm te bekijken. Een tentoonstelling voor iedereen dus – zoals Banksy zijn kunst bedoeld heeft.

Forgive Us Our Trespassing. Dit werk hangt in het Moco Museum in het trappenhuis en begeleidt je dus naar boven. Het hangt voor een raam waardoor het glas-in-loodconcept versterkt wordt. Zien we hier een Banksy die vergiffenis vraagt voor zijn vandalisme of is het ironisch bedoeld en vindt hij kritiek op hem onterecht omdat zijn werk zo’n belangrijke boodschap verkondigt?