In het kader van onze recent herziene uitgave ART-History, Hofcultuur (2016) blogt LAMBO de serie Intriges aan het hof. Vorige week startten we met deel IV-1, over de jeugd van Frederik II (de Grote). Deze week lezen we hoe het hem als koning verging.

Door Marita Vervoort

In 1740 overlijdt Frederik Willem I en wordt Frederik II tot koning gekroond. Hij  vertrekt onmiddellijk na zijn kroning – zonder Elisabeth Christine – naar Potsdam. Hij verbiedt haar hem te bezoeken: na 1740 zullen ze elkaar nog slechts zeer incidenteel bij sommige staatsaangelegenheden zien en dan heeft hij de neiging haar in één zin af te serveren. Zo begroet hij haar in 1756 bijvoorbeeld, als zij Sans Souci voor het eerst bezoekt, met de legendarische zin: ‘Madame! U bent dikker geworden’ waarna hij haar verder aan haar lot overlaat. Elisabeth Christine zal voor de rest van haar leven een zwak voor hem blijven houden; hij echter leeft alleen verder, overwegend door mannen omringd; dit geldt ook voor zijn hofhoudingen in Potsdam en Berlijn. Het zal dus niet verbazen dat het echtpaar kinderloos is gebleven. Volgens de beroemde avonturier Casanova, van wie vaststaat dat hij Frederik de Grote heeft ontmoet, werd over zijn mogelijke homosexualiteit door tijdgenoten niet moeilijk gedaan; Frederik was erg gesteld op Männerfreundschaften.
Lees verder →

In het kader van onze recent herziene uitgave ART-History, Hofcultuur (2016) blogt LAMBO de serie Intriges aan het hof. Deze én volgende week deel IV, over Frederik II (de Grote) van Brandenburg – Pruisen – ‘Der Alte Fritz’ (1712 – 1786). 

Door Marita Vervoort

Frederik II van Pruisen op 27-jarige leeftijd (1739).

In 1712 wordt Frederik II van Pruisen in Berlijn in het huis Hohenzollern geboren als zoon van Frederik Willem I. Zijn vader geeft hem een uiterst strenge, keiharde, tirannieke en militaire opvoeding. Als hij als 6-jarig jongetje van zijn paard valt wordt hij niet door pa getroost maar ontvangt hij een flinke optater, net als voor het dragen van handschoenen bij extreme vrieskou. Vader ‘Soldatenkoning’ Frederik Willem I vindt het van het grootste belang dat zijn zoon militair gezien straks uiterst bekwaam is; de macht van een koning is volgens hem immers gebaseerd op een sterk leger, en dus is het in zijn ogen evident dat zijn opvolger niet ‘soft’ opgevoed kan worden. Hij schrijft daartoe een ‘Instructie’, waarin staat dat de kroonprins niet onderwezen mag worden in filosofie, Latijn, natuurkunde en geschiedenis van vóór 1600; van de eeuwen vóór de Pruisische overheersing. Klassieke verhalen over verloren oorlogen waren al helemaal uit den boze. Het wordt hem dus met de paplepel ingegoten dat hij een goed soldáát moet worden: op zijn zesde heeft hij al een eigen regiment en voor zijn verjaardag krijgt hij een echt kanon. Lees verder →