Intriges aan het hof. Deel VII: keizer Maximiliaan I

8 november 201710 november 2017 / Uitgeverij Lambo / 1 reactie

In het kader van onze herziene uitgave ART-History, Hofcultuur (2016) blogt LAMBO de serie Intriges aan het hof. Deze week in deel VII lezen we over de Habsburgse Maximiliaan I. Het leven van deze keizer omvat bravoure, ware liefde en een enorm rijk. Zelfs zijn nalatenschap in Nederland komt nog even aan bod.

Door Marita Vervoort

Rubens: Maximiliaan I (1618)

Hij noemde zichzelf de “laatste ridder” en was leider van een tijdperk in transitie: keizer Maximiliaan I van het huis Habsburg in Oostenrijk. Oorlogen en de liefde van zijn eerste echtgenote drukten een stempel op zijn leven. Zijn huwelijk met Maria van Bourgondië was het begin van de opkomst van de Habsburgers tot Grootmacht. Door middel van diplomatie, talrijke veldslagen (25 in ongeveer 40 jaar), de kredieten van de Augsburgse bankier Jakob Fugger, het strategisch uithuwelijken van familieleden en het opzoeken van gewapende conflicten teneinde gebiedsuitbreiding te verwezenlijken, legde Maximiliaan de basis voor het gigantische rijk van zijn opvolgers: je zou het een soort Europese Unie avant la lettre kunnen noemen. Lees verder →

Intriges aan het hof. Deel VI-2: Het Engelse hof in de tweede helft van de 20e eeuw, Lady Di

1 februari 201731 januari 2017 / Uitgeverij Lambo / Een reactie plaatsen

In het kader van onze herziene uitgave ART-History, Hofcultuur (2016) blogt LAMBO de serie Intriges aan het hof. Deze week deel VI-2, over het Engelse hof in de tweede helft van de 20e eeuw. Je leest over het dramatische sprookjeshuwelijk van prinses Diana.

Deze slideshow vereist JavaScript.

Door Marita Vervoort

Het eerste deel over het Engelse Hof eindigde met prinses Margaret, die na een tragische liefdesaffaire en een daarop volgend turbulent leven vol (buitenechtelijke) escapades op 71-jarige leeftijd sterft in een Londens ziekenhuis. Haar oudere zus Elisabeth is dan al bijna een halve eeuw koningin, en heeft in de tussentijd vier kinderen gekregen, van wie kroonprins Charles (1948) de oudste is.

Lees verder →

Op de valreep: 260 jaar Mozart

28 december 201628 december 2016 / Uitgeverij Lambo / Een reactie plaatsen

Door Ali Kahawati & Rosanne Boermans

Iedereen viert kerst op zijn of haar eigen manier. Velen versieren een kerstboom, anderen bereiden lekkere diners, en de meesten zoeken het gezelschap van vrienden en familie op. Wat de donkere maand december zeker ook typeert is muziek. Van Mariah Carey’s All I Want For Christmas tot Herman van Veens kerst-cd; overal klinken vrolijke kerstdeuntjes. Zo ook in het Concertgebouw in Amsterdam, waar je van Bachs Weihnachtsoratorium kunt genieten, of van de alom gewaardeerde muzikale pareltjes van Mozart. Op de valreep van 2016 staan we nog even stil bij die laatste, een van de grootste musici die we kennen. In 1756, dus deze week nog precies 260 jaar geleden, werd het wonderkind Mozart geboren.

Lees verder →

Intriges aan het hof. Deel VI: Het Engelse hof in de 20e eeuw

7 december 20167 december 2016 / Uitgeverij Lambo / 1 reactie

In het kader van onze herziene uitgave ART-History, Hofcultuur (2016) blogt LAMBO de serie Intriges aan het hof. Deze week deel VI, over het Engelse hof in de eerste helft van de 20^e eeuw. Je leest over een koning die zijn troon afstaat voor de liefde, een rebelse prinses, en een sterke, jonge vrouw die koningin wordt.

Door Marita Vervoort

Op het moment kun je bij Netflix een zeer interessante historische serie (van 10 delen) zien over het Engelse hof in de eerste helft van de 20e eeuw: The Crown.

Officiële trailer van de Netflixserie The Crown. Lees verder →

Intriges aan het hof. Deel V: Isabella de’Medici en het Florentijnse hof

17 augustus 20167 december 2016 / Uitgeverij Lambo / 1 reactie

In het kader van onze recent herziene uitgave ART-History, Hofcultuur (2016) blogt LAMBO de serie Intriges aan het hof. Deze week deel V, over de welbekende familie de’Medici in de zestiende eeuw, en het tragisch levensverhaal van dochter Isabella.

Door Marita Vervoort

Isabella Romola de’Medici wordt op 31 augustus 1542 geboren als derde van de elf kinderen – van wie er zeven de volwassenheid nooit hebben bereikt – van Groothertog Cosimo I de’Medici van Florence en zijn Spaanse echtgenote Eleonora di Toledo (wier schoonheid Bronzino geïnspireerd heeft tot een paar van zijn mooiste schilderijen).

Agnolo Bronzino, ‘Portret van Groothertog Cosimo I van Florence’ (1545).

Agnolo Bronzino, ‘Portret van Eleonora di Toledo en haar zoon Giovanni’ (1545).

Samen met hun broers en zussen groeien De’Medici-meisjes op te midden van pracht en praal in het Palazzo Pitti en het Palazzo Vecchio in Florence. Op het familiale buiten, de Villa di Castello, brengen ze lange lome zomers door. In 1558 vindt op dit landgoed het gearrangeerde huwelijk plaats van de dan zestienjarige Isabella met Paulo Giordano d’Orsini (dan zeventien), met wie ze sinds haar elfde is verloofd. Haar man vertrekt de dag na de bruiloft naar zijn eigen Palazzo in Bracciano net ten noorden van Rome; zeer ongewoon in die tijd. Isabella – en misschien nog wel belangrijker: haar enorme bruidsschat – blijft thuis bij haar familie, dicht bij haar vader, die haar aanbidt. Lees verder →

Intriges aan het hof. Deel IV-2: ‘Der Alte Fritz’

20 juli 20167 december 2016 / Uitgeverij Lambo / 1 reactie

In het kader van onze recent herziene uitgave ART-History, Hofcultuur (2016) blogt LAMBO de serie Intriges aan het hof. Vorige week startten we met deel IV-1, over de jeugd van Frederik II (de Grote). Deze week lezen we hoe het hem als koning verging.

Door Marita Vervoort

In 1740 overlijdt Frederik Willem I en wordt Frederik II tot koning gekroond. Hij vertrekt onmiddellijk na zijn kroning – zonder Elisabeth Christine – naar Potsdam. Hij verbiedt haar hem te bezoeken: na 1740 zullen ze elkaar nog slechts zeer incidenteel bij sommige staatsaangelegenheden zien en dan heeft hij de neiging haar in één zin af te serveren. Zo begroet hij haar in 1756 bijvoorbeeld, als zij Sans Souci voor het eerst bezoekt, met de legendarische zin: ‘Madame! U bent dikker geworden’ waarna hij haar verder aan haar lot overlaat. Elisabeth Christine zal voor de rest van haar leven een zwak voor hem blijven houden; hij echter leeft alleen verder, overwegend door mannen omringd; dit geldt ook voor zijn hofhoudingen in Potsdam en Berlijn. Het zal dus niet verbazen dat het echtpaar kinderloos is gebleven. Volgens de beroemde avonturier Casanova, van wie vaststaat dat hij Frederik de Grote heeft ontmoet, werd over zijn mogelijke homosexualiteit door tijdgenoten niet moeilijk gedaan; Frederik was erg gesteld op Männerfreundschaften.
Lees verder →

Intriges aan het hof. Deel IV-1: ‘Der Alte Fritz’

14 juli 20167 december 2016 / Uitgeverij Lambo / 1 reactie

In het kader van onze recent herziene uitgave ART-History, Hofcultuur (2016) blogt LAMBO de serie Intriges aan het hof. Deze én volgende week deel IV, over Frederik II (de Grote) van Brandenburg – Pruisen – ‘Der Alte Fritz’ (1712 – 1786).

Door Marita Vervoort

Frederik II van Pruisen op 27-jarige leeftijd (1739).

In 1712 wordt Frederik II van Pruisen in Berlijn in het huis Hohenzollern geboren als zoon van Frederik Willem I. Zijn vader geeft hem een uiterst strenge, keiharde, tirannieke en militaire opvoeding. Als hij als 6-jarig jongetje van zijn paard valt wordt hij niet door pa getroost maar ontvangt hij een flinke optater, net als voor het dragen van handschoenen bij extreme vrieskou. Vader ‘Soldatenkoning’ Frederik Willem I vindt het van het grootste belang dat zijn zoon militair gezien straks uiterst bekwaam is; de macht van een koning is volgens hem immers gebaseerd op een sterk leger, en dus is het in zijn ogen evident dat zijn opvolger niet ‘soft’ opgevoed kan worden. Hij schrijft daartoe een ‘Instructie’, waarin staat dat de kroonprins niet onderwezen mag worden in filosofie, Latijn, natuurkunde en geschiedenis van vóór 1600; van de eeuwen vóór de Pruisische overheersing. Klassieke verhalen over verloren oorlogen waren al helemaal uit den boze. Het wordt hem dus met de paplepel ingegoten dat hij een goed soldáát moet worden: op zijn zesde heeft hij al een eigen regiment en voor zijn verjaardag krijgt hij een echt kanon. Lees verder →

Intriges aan het hof. Deel III: Nederlands befaamdste hofintrige

25 mei 20167 december 2016 / Uitgeverij Lambo / Een reactie plaatsen

In het kader van onze recent herziene uitgave ART-History, Hofcultuur (2016) blogt LAMBO de serie Intriges aan het hof. Deze week deel 3, over de befaamdste hofintrige van ons land: de Greet Hofmans-affaire die de monarchie op haar grondvesten deed wankelen.

Door Gerard Aalders

Greet Hofmans, 2004.

Nederlands befaamdste hofintrige is vernoemd naar Greet Hofmans. De gebedsgenezeres deed de monarchie op haar grondvesten trillen. Maar wat nog steeds de Greet Hofmans-affaire wordt genoemd was een gewone huwelijkscrisis: op paleis Soestdijk woedde een oorlog tussen koningin Juliana en prins Bernhard. De ‘Juliana-Bernhardcrisis’ was dan ook een betere omschrijving geweest, maar de mythe wil nu eenmaal dat vorstelijke huwelijken een sprookje zijn. Daarom kreeg Greet de schuld.

Ten onrechte is vaak beweerd dat Juliana de gebedsgenezeres naar Soestdijk had gehaald om haar jongste dochter Marijke (tegenwoordig Christina) van een ernstige oogkwaal te genezen. Artsen bleken daartoe niet in staat, dus zou Juliana als diepgelovig vrouw haar hoop op Greet hebben gevestigd. IJdele hoop, weten we achteraf, maar de beide vrouwen werden vriendinnen en Greet was regelmatig op het paleis te vinden. Lees verder →

Intriges aan het hof. Deel II

13 april 20167 december 2016 / Uitgeverij Lambo / Een reactie plaatsen

In het kader van onze recent herziene uitgave ART-History, Hofcultuur (2016) blogt LAMBO de serie Intriges aan het hof. Deze week deel 2, over de Engelse koning Hendrik VIII van Engeland (Henry VIII of England) die maar liefst zes echtgenotes verslond, waarvan er slechts één hem overleefde.

Door Marita Vervoort

Veel heersers ontwikkelen zich naarmate ze langer aan de macht zijn tot door paranoia gekwelde figuren, die zonder scrupules en zonder aanzien des persoons iedereen die in hun ogen een bedreiging vormt of een faux pas begaat uit de weg ruimen. Voorbeelden te over, maar een van de beroemdsten in dit genre is natuurlijk Hendrik VIII (1491 – 1547) in het zestiende-eeuwse Engeland.

Lees verder →

Intriges aan het hof. Deel I

9 maart 20167 december 2016 / Uitgeverij Lambo / 1 reactie

In het kader van onze recent herziene uitgave ART-History, Hofcultuur (2016) blogt LAMBO de serie Intriges aan het hof.

Door Marita Vervoort

Koninklijke, keizerlijke, hertogelijke en nog veel meer hoven zijn er altijd en overal geweest, al ruim vóór het begin van onze huidige jaartelling. Denk maar eens aan het hof van de oude Farao’s in Egypte (ca. 3000 v.C.) of de hoven van de Mayaculturen in Zuid-Amerika (ca. 2000 v.C .– ca. 900 n.C.). Véél is erover geschreven en er is ook veel wetenschappelijk onderzoek naar verricht, omdat macht en hoe daarmee omgesprongen werd en wordt natuurlijk altijd tot de verbeelding is blijven spreken. En altijd is het zo geweest dat er – vanzelfsprekend om zo lang mogelijk aan de macht te kunnen blijven – allerlei intriges aan de hoven waren (en soms nog steeds zijn). LAMBO heeft er een prachtige uitgave over: ART-History, Hofcultuur in de 16^e en 17^e eeuw, waarin na een aanloop vanaf de 14^e eeuw met name de Italiaanse en Franse hoven uitgebreid aan bod komen. Het aardige is nu dat al deze verwikkelingen aan het hof ons steeds – tot in de huidige tijd – zijn blijven interesseren, en dat we met onze moderne middelen, zoals historische romans en films, de illusie kunnen opwekken dat we er echt bij zijn en meekijken met wat er toen speelde.