Door Rosanne Boermans

Naar aanleiding van de veiling van Modigliani’s Nu couché die afgelopen maandag voor 170 miljoen dollar afgehamerd werd, nemen we in deze blog de lijst van duurste kunststukken ooit verkocht eens wat beter onder de loep. Wat valt op?

Vincent van Gogh, ‘Stilleven: Vaas met de vijftien zonnebloemen’ (1887)

Het begon allemaal in 1987, toen Van Gogh’s Stilleven: Vaas met de vijftien zonnebloemen (1887) bij veilinghuis Christie’s in Londen door de Japanse verzekeringsmagnaat Yasuo Goto aangekocht werd voor bijna 40 miljoen dollar. Voor die tijd was dat een recordbedrag, zeker omdat twee jaar daarvoor het schilderij nog ‘maar’ een derde van die prijs bedroeg. Vanaf toen was het hek van de dam en startte een nieuw tijdperk in de kunstverkoop, geregeerd door de welbekende veilinghuizen Christie’s en Sotheby’s.

Over Van Gogh gesproken: die doet het lang niet slecht in de rangorde. Verkocht hij bij leven slechts één schilderij voor 400 frank (dat later zelfs nog teruggebracht werd), nu zijn de acht geveilde kunstwerken op deze lijst samen goed voor zo’n 790 miljoen dollar. Van Gogh is echter een eenzame landgenoot in dit rijtje. We vinden er verder alleen Rembrandts huwelijksportretten van Maerten Soolmans en Oopjen Coppit (1643), die op nummer vijf staan sinds het Rijksmuseum en het Louvre ze september dit jaar voor 180 miljoen dollar aankochten, en het lugubere werk Kindermoord van Bethlehem (1611) door Peter Paul Rubens, dat in 2002 voor 77 miljoen geveild werd.

Pablo Picasso, ‘Le Rêve’ (1932)

Van Gogh is niet de enige bestseller, ook Andy Warhol komt zeven keer voor op de lijst. Maar er is één kunstenaar die overduidelijk domineert: Pablo Picasso staat er met maar liefst dertien
verschillende kunstwerken op. En we kunnen met zekerheid zeggen dat hij qua populariteit ook door de jaren heen met stip op nummer één heeft gestaan en nog altijd staat, want vanaf de beruchte veiling in 1987 tot aan vorige week donderdag 5 november worden zijn schilderijen voor astronomische bedragen geveild. Het hoogste bedrag, namelijk 155 miljoen dollar, werd in 2013 betaald voor zijn Le Rêve (1932) door de Amerikaanse hedgefundmanager Steve A. Cohen. De beste man is overigens tevens de meest voorkomende koper op de lijst; naast dit schilderij heeft hij ook twee De Koonings ($160.9 en $74.3), een Jasper Johns ($119) en een Warhol ($91) in zijn bezit. In 2012 deed hij zijn Modigliani, Reclining Nude With Blue Cushion (1917), van de hand voor 118 miljoen dollar. Had hij daar niet beter een paar jaar mee kunnen wachten en er dan $50 miljoen meer voor kunnen krijgen? Zoals voor Nu couché is betaald; dezelfde dame op hetzelfde blauwe kussen…

Amadeo Modigliani, ‘Reclining Nude With Blue Cushion’ (1917)

Niet alle Modigliani’s zijn overigens zo aan de prijs. Vorige week donderdag 5 november werden 77 stukken uit de kunstcollectie van A. Alfred Taubman geveild, de in april overleden eigenaar van veilinghuis Sotheby’s. Het topstuk van de veiling was wederom een Modigliani: Een portret van een vrouw (1919), dat voor 42,8 miljoen dollar werd verkocht. De totaalopbrengst van deze eerste van de vier veilingen: 377 miljoen dollar. Een tegenvaller, zo blijkt, want Sotheby’s had op een opbrengst gerekend van tussen de 375 en 526 miljoen dollar. Toch kan Taubmans collectie het record van duurst geveilde particuliere collectie ooit nog verbreken met nog drie veilingen te gaan; dat staat nu op naam van Yves Saint Laurent, wiens kunstverzameling in 2009 bij Christie’s in Parijs werd geveild voor 422 miljoen euro.

De woonkamer van Sting en Trudie Style van hun huis Queen Ann’s Gate in Londen

Of gaat het record naar Sting en zijn vrouw Trudie Styler, die vorige maand aankondigden in februari 200 kunststukken uit hun collectie bij Christie’s af te zullen hameren? Het echtpaar heeft namelijk door de jaren heen heel wat grote namen verzameld in hun Londense huis dat ze nu gaan verkopen, zoals Matisse, Picasso, Gustav Klimt en Ben Nicholson. Ook Stings Steinwaypiano gaat onder de hamer. Wellicht een nieuw item voor op de lijst van duurste muziekinstrumenten ter wereld?